پس از ازدواج و ایجاد حقوق و تکالیف متقابل برای زوجین، مرد موظف است علاوه بر پرداختن نفقه همسر خود، نفقه اولاد و فرزندان خود را نیز بپردازد. مطابق ماده ۱۲۰۴ ق.م نفقه شامل مسکن، پوشاک، خوراک و وسایل مورد نیاز فرزند است. گاهی نیز در صورت ضرورت، هزینه تحصیل نیز نفقه محسوب می‌شود. می‌دانیم که اصولا تامین نفقه فرزند با پدر می‌باشد اما گاهی نیز ممکن است پدر از استطاعت مالی برخوردار باشد ولی از پرداخت نفقه فرزند خود امتناع ورزد، در این صورت چه کسی می‌تواند نفقه کودک را درخواست کند؟ نحوه مطالبه نفقه فرزند از طرف مادر به چه صورت است؟ در صورت عدم پرداخت نفقه چه ضمانت اجرایی برای پدر تعیین می‌گردد؟
برای دریافت مشاوره حقوقی می توانید با متخصصین و وکلای با تجربه وکیل دات کام با شماره 02166419012 تماس بگیرید.
منبع :
نحوه طلب نفقه طفل توسط مادر و پدر
مسئولیت نفقه فرزند
بر اساس ماده ۱۱۹۹ ق.م نفقه فرزندان به عهده پدر آن‌هاست و در صورتی که پدر قدرت و استطاعت مالی کافی جهت پرداخت آن نداشته باشد، نفقه به ترتیب بر عهده اجداد پدری، مادر، اجداد مادری و … قرار می‌گیرد.
نحوه مطالبه نفقه فرزند از طرف مادر
کودک یا فرزندی که هنوز به سن قانونی نرسیده است یا به عبارتی اهلیت استیفا ندارد، به تنهایی نمی‌تواند از حق خود دفاع کند و از آن بهره ببرد. چنان چه در ماده ۲۱۱ ق.م داریم، اهلیت به واسطه بلوغ، رشد و عقل ایجاد می‌شود؛ بنابراین چون کودک مطابق قانون بالغ، عاقل و رشید نیست اهلیت نداشته و معامله‌اش باطل است. از طرفی تصور می‌شود چون در این معامله و درخواست مادر کودک نفع و سودی نمی‌برد نمی‌تواند از طرف فرزند خود اقامه دعوی کند.
اما در این جا قانون دخالت کرده و در ماده ۶ قانون حمایت خانواده بیان می‌کند: مادر یا شخصی که حضانت کودک را بر عهده دارند، می‌توانند از طرف فرزند خود و به نیابت از او، جهت درخواست نفقه اقامه دعوی کنند (چنانچه فرزند دختر زیر ۹ سال و فرزند پسر زیر ۱۵ سال تمام داشته باشند). بنابراین هر گاه پدر طفل یا افراد مسئول که استطاعت مالی کافی برای پرداختن نفقه را دارند از پرداخت آن سرپیچی کنند، مادر کودک حق اقامه دعوا جهت درخواست نفقه کودک خود را دارد. البته باید توجه داشت که بر اساس ماده ۱۲۰۶ ق.م، فرزند یا مادر او فقط اجازه مطالبه و درخواست نفقه آینده و یا حال را نسبت به زمانی که شکایت کردند دارند و نفقه گذشته فرزند به او تعلق نخواهد گرفت.
جرم ترک انفاق
هر گاه پدر نفقه فرزند خود را پرداخت نکند، مادر طفل به نیابت از فرزند خود درخواستی مبنی بر پرداخت نفقه به شورای حل اختلاف یا دادگاه خانواده تحویل می‌دهد. پس از بررسی دادگاه و صدور حکم الزام به پرداخت نفقه، چنان چه پدر باز هم از دادن نفقه سر باز زند، مجرم شناخته شده و به جرم ترک انفاق، مجازات خواهد شد. بر اساس ماده ۵۳ قانون حمایت خانواده: چنانچه فردی با داشتن قدرت و استطاعت مالی جهت پرداخت نفقه، از دادن آن امتناع ورزد به حبس تعزیری درجه شش محکوم می‌گردد یا به عبارتی به حبس شش ماه تا دو سال. البته چون شاکی این پرونده شاکی خصوصی است، با گذشت و بخشش شاکی تعقیب فرد و مجازات او در هر مرحله‌ای که باشد، متوقف می‌شود.
مطالبه نفقه فرزند از طرف پدر علیه مادر
اگر پدر و اجداد پدری توان مالی برای پرداخت نفقه فرزند را نداشته باشند بار پرداخت نفقه ابتدا بر دوش مادر و در صورت نداشتن توان مالی او بر دوش اجداد مادری قرار می‌گیرد. پس پدر می‌تواند دادخواستی مبنی بر الزام مادر یا اجداد مادری به پرداخت نفقه فرزند تهیه نماید و به دادگاه یا شورای حل اختلاف تقدیم کند. البته پیروزی پدر در این دعوا منوط بر اثبات عدم توانایی مالی خود و اجداد پدری فرزند ( پدر و مادر خود) است.
سوالات متداول
نفقه فرزند بر عهده کیست ؟
نفقه فرزند بر عهده پدر اوست. در صورتی که پدر قادر به پرداخت آن نباشد یا فوت کرده باشد، نفقه به ترتیب به عهده جد پدری، مادر و جد مادری فرزند می‌باشد.
دختری که شاغل است و ماهانه درآمد دارد هم واجب النفقه محسوب می‌شود ؟
چنانچه دختر بالای ۱۸ سال سن داشته باشد و شاغل نیز باشد، واجب النفقه نیست و پرداخت نفقه به او به رضایت و خواست پدرش بستگی دارد.
همسرم نفقه فرزندم را از ۳ سال پیش پرداخت نکرده است، آیا می‌توانم کل مبلغ را از او مطالبه کنم ؟
خیر، از زمان اقامه دعوی و شکایت شما مبنی بر عدم پرداخت نفقه طفل، نفقه حال و آینده کودک بر عهده پدرش قرار می‌گیرد و نفقه گذشته را نمی‌توان مطالبه کرد.
برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص مطالبه نفقه فرزند از طرف مادر، به کانال تلگرام حقوقی وکیل دات کام مراجعه نمایید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی وکیل دات کام نیز آماده‌اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی وکیل دات کام به سوالات شما عزیزان پیرامون مطالبه نفقه فرزند از طرف مادر پاسخ دهند.
برای دریافت مشاوره حقوقی می توانید با متخصصین و وکلای با تجربه وکیل دات کام با شماره 02166419012 تماس بگیرید یا می توانید مقالات مجله حقوقی وکیل دات کام را مطالعه نمایید.
